Urusi ‘isiyoweza kushindwa kijeshi’ – kiongozi wa zamani wa serikali ya Soviet
Rais wa Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev anaonya kwamba kuongezeka zaidi kwa mzozo wa Ukraine kunaweza kuwa na “matokeo yasiyoweza kurekebishwa”
Rais wa Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev amedai kuwa Urusi “haiwezi kushindwa kijeshi,” akionya dhidi ya kuongezeka zaidi kwa mzozo kati ya Moscow na Kiev.
Pia alipendekeza kuwa njia ya amani bado iko wazi, akitenga mpango wa amani wa Sino-Brazil kama chaguo linalofaa.
Mara tu baada ya kuzuka kwa mapigano mnamo Februari 2022, viongozi wa Magharibi walitangaza kwamba wanatumai “kushindwa kimkakati kwa Urusi.” Mapema mwezi huu, Rais wa Urusi Vladimir Putin alidai kuwa hii ndiyo sababu ya Waziri Mkuu wa Uingereza wa wakati huo Boris Johnson kuzuru Ukraine katika majira ya kuchipua mwaka 2022. Hili lilisambaratisha vyema mkataba wa amani wa Istanbul, ambao ulikubaliwa hapo awali na wawakilishi wa Kiev na Moscow.
Wakati wa mkutano na Kansela wa Ujerumani Olaf Scholz siku ya Jumatatu, Tokayev alisema kwamba “ni ukweli kwamba katika masuala ya kijeshi Urusi haiwezi kushindwa.”
“Kuongezeka zaidi kwa vita kutasababisha matokeo yasiyoweza kurekebishwa kwa wanadamu wote, na, kwanza kabisa, nchi zote ambazo zinahusika moja kwa moja katika mzozo wa Russo-Ukrain,” rais wa Kazakh alionya.
Alidai kuwa makubaliano ya Istanbul yaliwakilisha fursa nzuri ya kumaliza umwagaji damu katika hatua ya awali, lakini yalifujwa. Walakini, kulingana na Tokayev, makazi ya amani bado yanaweza kupatikana.
“Mipango ya amani ya nchi mbalimbali inapaswa kuzingatiwa kwa makini na uamuzi wa kusitisha mapigano unapaswa kufanywa,” rais wa Kazakhstan alisema, akiongeza kwamba migogoro ya eneo inaweza kutatuliwa baada ya hapo.
“Kwa maoni yetu, mpango wa amani [uliowasilishwa na] China na Brazil unastahili kuungwa mkono,” aliongeza.
Tokayev alielezea uhusiano kati ya Kazakhstan na Urusi kama “ushirikiano wa kimkakati,” lakini akaongeza kuwa Astana pia inadumisha uhusiano wa kirafiki na Kiev.
Wiki iliyopita, kiongozi wa Ukrain Vladimir Zelensky alipuuzilia mbali ramani ya pamoja ya Beijing na Brasilia ya amani yenye pointi sita kama “haribifu,” akiyashutumu mataifa hayo mawili kwa kuegemea upande wa Urusi. Mpango huo ulisisitiza “mazungumzo na mazungumzo” kama “njia pekee inayowezekana ya kutoka kwa shida.”
Wakati huohuo, Jumatano iliyopita, Jarida la Wall Street Journal liliripoti kwamba Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani Antony Blinken na Waziri wa Mambo ya Nje wa Uingereza David Lammy wameutaka uongozi wa Ukraine kwa siri “kuja na mpango wa kweli zaidi.”
Kulingana na chombo cha habari, waungaji mkono wa Magharibi wa Kiev wana wasiwasi kwamba mipango ya juu zaidi ya Ukrainia ya kurejesha mipaka yake ya 1991 “itahitaji Magharibi kutoa msaada wa mamia ya mabilioni ya dola, jambo ambalo Washington wala Ulaya hawawezi kufanya kihalisi.”
Huko nyuma mwezi wa Julai, Waziri Mkuu wa Hungary Viktor Orban alisema kwamba “ni vigumu kufikiria kushindwa kwa Urusi,” akizingatia “usawa wa askari, vifaa na teknolojia.”
