Nairobi. Rais wa Kenya, Dk William Ruto na kiongozi wa upinzani, Raila Odinga wamesaini Mkataba wa Makubaliano (MoU) ambao wamesema utaondoa mvutano wa kisiasa, kukuza umoja wa kitaifa na kushughulikia changamoto kubwa za kijamii na kiuchumi zinazoikabili Kenya.
Katika makubaliano hayo, kuna vipengele 10, ambapo walikubaliana kutekeleza ripoti ya Kamati ya Mazungumzo ya Kitaifa (Nadco) — ambayo miongoni mwa mambo mengine, ilipendekeza kuanzishwa kwa wadhifa wa Waziri Mkuu, kupunguza anasa serikalini na ofisi za umma, kusitisha utekaji wa watu na kuimarisha vita dhidi ya ufisadi.
Makubaliano hayo, yaliyosainiwa leo Machi 7, 2025 katika Kituo cha Mikutano cha Kimataifa cha Kenyatta (KICC) jijini Nairobi, ni kati ya chama cha United Democratic Alliance (UDA) cha Rais Ruto na chama cha Orange Democratic Movement (ODM) cha Odinga.
Katika makubaliano hayo, viongozi hao wawili pia wamejitolea kushughulikia gharama kubwa ya maisha na ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana.
“Tunakubaliana kwamba wakati huu si wa kawaida. Haitoshi tu kubaini vikwazo vya kimfumo na kimuundo ambavyo vimewafungia vizazi nafasi ya kufikia malengo yao. Zaidi ya yote, lazima tuvuke tofauti za kisiasa na kukumbatia maono ya Kenya tunayoistahili,” amesema Rais Ruto.
“Tuna lengo moja, kujenga Kenya yenye umoja, usalama na ustawi, chini ya serikali inayoweza, inayojitolea na inayotaka kuhakikisha usawa na fursa kwa wote bila ubaguzi. Ufahamu huu umeiwezesha mikondo mikubwa ya kisiasa ya Kenya kujihusisha kwa njia ya kujenga, wakitambua fursa ya kipekee iliyo mbele yetu,” ameongeza.
Rais Ruto amewalenga wale wanaomkosoa vikali naibu wake aliyetimuliwa, Rigathi Gachagua, kiongozi wa chama cha Wiper, Kalonzo Musyoka, kiongozi wa chama cha People’s Liberation Party, Martha Karua, kiongozi wa DAP-Kenya, Eugene Wamalwa na wengine ambao wanajihusisha na ajenda ya kuligawa taifa.
Rais amesema kuwa kubaini tu vikwazo vya kimfumo na kimuundo haitoshi na akatoa wito kwa viongozi kumaliza tofauti za kisiasa ili kujenga Kenya bora.
“Kwa hiyo, tuelewe kwamba ajira, utajiri, fursa za biashara, na huduma za kijamii lazima zitolewe katika mazingira ya wazi, huru, ya kidemokrasia na yenye ushindani,” amesema Rais Ruto.
Rais huyo ameelezea ahadi muhimu katika makubaliano, ikiwemo kupunguza gharama za maisha, kuunda fursa za ajira kwa vijana, kuhakikisha ushirikishwaji wa jinsia, na kukuza mazingira ya utawala wa kidemokrasia na wa uwazi.
Pia, ameahidi kupigana na ufisadi, kudumisha utawala wa sheria, na kupunguza mzigo wa deni la taifa kwa kusimamia rasilimali kwa uangalifu.
Viongozi hawa wawili pia watazingatia kukuza na kulinda maisha ya vijana kwa kutoa nguvu katika sekta kama vile teknolojia, uchumi wa buluu, viwanda na uchimbaji madini ili kuunda fursa za ajira.
“Lengo letu la pamoja ni kuibadilisha Kenya kuwa nchi ya usawa na ustawi kwa wote. Tunaendelea mbele na kujitolea kwa pamoja ambako si tu kutenda jambo sahihi kwa taifa letu, bali pia kuhakikisha linafanyika kwa usahihi.
“Sisi, viongozi wa UDA, Kenya Kwanza, na ODM, tunajitolea katika hili. Tutakusanya na kusimamia rasilimali za taifa, tofauti na kukubali maono ya juu ya Kenya tunayostahili,” Rais Ruto ameongeza.
Odinga, kwa upande wake, amesisitiza kuwa lengo kuu la makubaliano hayo ni kuleta umoja kwa watu na kushughulikia masuala makubwa ya kijamii, kiuchumi na kisiasa yanayoikumba Kenya.
Moja ya vipaumbele muhimu vilivyoainishwa katika MoU ni kushughulikia ukosefu wa ajira kwa vijana. Odinga ametaja kuwa ukosefu wa ajira umewafanya vijana wengi kuwa na wasiwasi na kutekwa kisiasa.
“Lengo kuu la MoU ni kusaidia kupunguza mvutano uliopo nchini, kuleta umoja kwa watu, kupunguza mateso yao na kuendeleza nchi kwa kushughulikia masuala muhimu ya kijamii, kisiasa na kiuchumi wanayokutana nayo watu wetu,” amesema Odinga.
Makubaliano hayo, amesema ni ya muhimu na ya wakati mwafaka.
“Kama viongozi wa vyama vikubwa vya kisiasa nchini, tumekubaliana kwamba wakati wa changamoto kubwa kwa taifa letu, haitoshi tu kuonyesha uhodari au kusimama kando na kukosoa, ingawa hilo linaweza kuwa rahisi. Wanasema kuwa mtu mzima yeyote anaweza kupiga teke bandari, lakini inachukua mchoraji mzuri kujenga moja. Tumekubaliana kusaidia kujenga bandari kwa ajili ya nchi yetu, badala ya kupiga teke kile tulichonacho,” amesema Odinga.
Katika ahadi ya kipekee, MoU inapendekeza kuimarisha ugatuzi.
Viongozi pia wamejitolea kuhakikisha kuwa fedha zinapitishwa kwa vyama vya siasa, ambavyo walisema ni taasisi muhimu za kidemokrasia. Kama sehemu ya makubaliano, viongozi pia wamekubaliana kutoa fidia kwa waathirika wa maandamano ya zamani.
Viongozi hao wawili walijitolea wazi kusema kwamba makubaliano haya hayahusishi uundaji wa muungano wa kisiasa kati ya Kenya Kwanza na ODM.
Hata hivyo, wameonyesha kuwa utekelezaji wake kwa mafanikio unaweza kuweka msingi wa ushirikiano wa kisiasa mpana katika siku zijazo.
“Tunafanya wazi kwamba mkataba tuliosaini leo hauhusishi uundaji wa muungano wa kisiasa kati ya ODM na UDA. Hata hivyo, utekelezaji wake kwa mafanikio unaweza kutoa mwelekeo wa hatua za kuanzisha muungano mpana na wa maendeleo kwa ajili ya nchi yenye utulivu katika siku zijazo,” amesema Odinga.