Nani atamrithi Moussa Faki Mahamat, raia wa Chad, kama Mwenyekiti wa Tume ya Umoja wa Afrika? Hili ni mojawapo ya masuala yanayoshughulikiwa katika mkutano wa kila mwaka wa wakuu wa nchi wa taasisi hiyo, unaofanyika Jumamosi tarehe 15 na Jumapili Februari 16 mjini Addis Ababa.
Imechapishwa:
Dakika 3
Matangazo ya kibiashara
Kutoka kwa mwandishi wetu maalum mjini Addis Ababa,
Wagombea watatu wako kwenye kinyang’anyiro hicho: Raila Odinga kutoka Kenya, Richard Randriamandrato kutoka Madagascar na Mahamoud Ali Youssouf kutoka Djibouti. Katika mkesha wa upigaji kura, uliopangwa kufanyika Jumamosi, wagombea hao watatu wameendelea na kampeni.
“Bado hakuna kinachoamuliwa”: hiki ndicho kinachosemwa katika mkesha wa kupiga kura katika Umoja wa Afrika. Katika wiki za hivi karibuni, pambano lilionekana kuwa kati ya wagombea wawili kwa kuwania nafasi ya Mkuu wa Kamisheni ya Umoja wa Afrika (AU), kutoka viongozi wawili tofauti. Kwa upande mmoja, mwanadiplomasia aliyebobea, Waziri wa Mambo ya Nje wa Djibouti kwa miaka 20 na mtaalamu wa siri za Umoja wa Afrika. Mahamoud Ali Youssouf si maarufu lakini ana uwezo mkubwa, anazungumza lugha tatu (Kifaransa, Kiarabu, Kiingereza) na bado ana umri mdogo kiasi: umri wa miaka 59.
Kwa upande mwingine, mpinzani wa kihistoria wa Kenya, mara tano mgombea urais ambaye alishindwa. Akiwa na umri wa miaka 80, Raila Odinga hata hivyo alifanyiwa kampeni kubwa na rais wake, William Ruto. Kutokana na hali hiyo, wakuu kadhaa wa nchi wamemuunga mkono hadharani.
Lakini mjini Addis Ababa, wengi wanaeleza kuwa kura hiyo ni ya siri, jambo ambalo linaweza kusababisha mshangao. Wiki mbili zilizopita, kwa mfano, Guinea-Bissau ilitangaza kuunga mkono ugombea wa Kenya, lakini siku ya Alhamisi, Februari 13, Waziri wake wa Mambo ya Nje Carlos Pinto Pereira hakuwa na msimamo kamili katika mahojiano na Catarina Falcão, mwandishi maalum wa RFI huko Addis Ababa:
“Ni kweli kwamba Guinea-Bissau imeonyesha upendeleo fulani hivi majuzi. Lakini juu ya mambo kama haya sisi huwa tunangojea hadi dakika ya mwisho kuamua. Kwa sababu katika hali halisi, wagombea wawili wanaojitokeza wana sifa na weledi ya kuongoza Tume ya Umoja wa Afrika. Kwa hivyo, tunahifadhi haki ya kufanya chaguo letu wakati wa awamu ya mwisho ya kupiga kura. “
Kwa sababu ili kuchaguliwa, mgombea lazima ashinde thuluthi mbili ya kura za nchi 49 wanachama wa AU. Ikiwa hakuna mgombea atashinda kwa kura 28 katika raundi ya kwanza, lolote linaweza kutokea katika awamu zifuatazo.
Madagascar yarejea ukumbini
Siku ya Alhamisi jioni, mgombea wa Madagascar, Richard Randriamandrato, ambaye alisemekana kuwa katika nafasi mbaya, alirejea kwenye kinyang’anyiro hicho. Waziri wa Mambo ya Nje wa zamani wa Madagascar alipata uungwaji mkono wa Katibu Mkuu wa Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC). Katika barua ya Februari 12 iliyosambazwa na ofisi ya rais wa Madagascar, katibu mkuu wa shirika la kikanda anatoa wito kwa wanachama wake wote kumpigia kura mgombea wa Madagascar.
Kambi zingine za kikanda hazijatoa maagizo yoyote, lakini hii inaweza kubadilisha kadi na kupunguza uwezekano wa kura ya kishindo katika duru ya kwanza.
Hadhi kubwa ya kisiasa ya Raila Odinga ‘inaweza kumgeukia’
Akiwa hajaonekana sana kwa muda wa wiki mbili, Raila Odinga anaweza pia kuangushwa kutokana na umri wake. Hali yake ya afya inazua maswali mjini Addis Ababa. Ingawa anajivunia kuwa na hadhi kubwa ya kisiasa kuliko wapinzani wake, faida hii inaweza pia kuwa hasara kwake, anaeleza Paul-Simon Handy, mkurugenzi wa Ofisi ya Umoja wa Afrika na Afrika Mashariki ya Taasisi ya Mafunzo ya Usalama (ISS): “Ana mtandao fulani, anaweza kuzungumza kama sawa na wakuu wa nchi na labda kuchukua uamuzi fulani kutoka kwao. Lakini inaweza pia kumgeukia. Historia ya hivi karibuni inatuonyesha kuwa wakuu wa nchi hawataki mtu katika nafasi hii ambaye amewahi kuwa mkuu wa nchi. Raila Odinga hakuwahi kuwa rais, lakini anajifanya kama rais. Ni wasifu ambao wakuu wa nchi za bara hawapendi. “
Vita hivyo vinaonekana kuwa vikali kumrithi Moussa Faki Mahamat. Alipochaguliwa kwa mara ya kwanza miaka minane iliyopita, waziri huyo wa zamani wa mambo ya nje wa Chad hakuwa miongoni mwa waliopendekezwa, lakini alishinda kutokana na uhamishaji wa kura baada ya duru kadhaa za upigaji kura.
