Rais wa Marekani siku ya Alhamisi, Machi 20, 2025, ametia saini agizo kuu la kufungwa kwa Wizara ya Elimu ya shirikisho. Ingawa ina nafasi ndogo katika mfumo wa elimu wa Marekani, kutoweka kwake hakutakuwa na madhara kwa elimu ya vijana wa Marekani.
Imechapishwa:
Dakika 3
Matangazo ya kibiashara
Baada ya kutangaza siku kumi zilizopita nia yake ya kuachisha kazi karibu nusu ya wafanyakazi wake, Rais Donald Trump ametia saini agizola kiutendaji siku ya Alhamisi, Machi 20, lililoolenga kuvunja Wizara ya Elimu.
Tangazo hili si jambo la kustaajabisha kwa vile ni ahadi ya kampeni ambayo ilionekana katika programu ya Project 2025, ambayo mgombea urais alitetea sana. Ili kuifunga kabisa, idhini ya bunge na wingi wa kura 60 katika Bunge la Seneti, ambapo Warepublican wanashikilia viti 53 pekee, itahitajika. Lakini wakati huo huo, ni “aina ya kuifilisi ili kuifanya isifanye kazi,” anasema Laurie Béreau, mhadhiri wa Kiingereza katika Chuo Kikuu cha Rennes 2 na mtaalamu wa sera za elimu nchini Marekani.
Ingawa uamuzi huu ni sehemu ya chuki ya jumla dhidi ya serikali ya shirikisho nchini Marekani kupunguza matumizi ya umma, pia ni shambulio jipya la kihafidhina kwa mawazo ya kimaendeleo. “Walipakodi hawatalazimika tena kulipa makumi ya mabilioni ya dola kwa majaribio ya kijamii na programu zilizopitwa na wakati,” Ikulu ya White House imesema kabla ya kutiwa saini.
Changamoto ni kwa “serikali ya shirikisho kuwa na ushiriki mdogo katika sera za elimu na kuyapa majimbo yaliyoshirikishwa uhuru kamili,” mtaalamu huyo anachambua.
Mlezi wa fursa sawa katika elimu
Kwa kiasi kikubwa ukiwa umegawanyika, mfumo wa elimu tayari uko chini ya mamlaka ya majimbo. Serikali ya shirikisho huchangia tu takriban 10% ya jumla ya ufadhili wa taasisi za elimu. Mpangilio wa shule, umri halali wa shule kwa watoto na yaliyomo katika mitaala ya shule tayari ni haki ya serikali.
Lakini Wizara ya Elimu bado ina jukumu kubwa. Serikali ya shirikisho inasimamia sera za elimu na kutenga baadhi ya fedha. Ni serikali inayosimamia mipango ya mikopo ya vyuo vikuu, ruzuku ya Pell kwa wanafunzi wasio na uwezo zaidi na ufadhili wa misaada kwa wanafunzi wenye ulemavu. Pia ina jukumu la kuhakikisha fursa sawa katika elimu. “Serikali ya shirikisho ndiyo mdhamini wa maombi ya majimbo yaliyoshirikishwa ya maagizo ya kupambana na ubaguzi wa kiuchumi, kijamii na wa rangi,” anaelezea Laurie Béreau. Licha ya mchango mdogo kwa jumla ya fedha, iko pale ili kuhakikisha kuwa huduma inayosambazwa sio ya kibaguzi. Hatari ya kuvunjwa kwake kwa hiyo ni upotevu wa aina ya kushinwa kwa uwezo katika kufanya maamuzi yao, majimbo yaliyoshirikishwa yanaheshimu kanuni za Katiba ya Marekani. “
Pia inaweka kati ukusanyaji wa takwimu za mfumo wa elimu. “Kufutwa kwa wizara hii kunamaanisha kuwa tutapoteza ufikiaji wa data hii, ambayo inaturuhusu kuhakikisha kuwa sera zinazotekelezwa na serikali zilizoshirikishwa hazipingani na uhuru na haki zilizomo katika Katiba ya Marekani,” mtaalamu huyo anabainisha.
Kulingana na ripoti za vyombo vya habari vya Marekani, baadhi ya majukumu ya shirika hilo yangekabidhiwa upya, kama vile ufadhili wa masomo ya wanafunzi na ufadhili kwa shule za kipato cha chini kote nchini. Lakini kwa mujibu wa Laurie Béreau, “ni ulinzi ambao unavunjwa kitaasisi.” Katika baadhi ya majimbo ya kihafidhina, kama vile Florida na Texas, maudhui ya elimu yanayohusiana na utumwa yamebadilishwa na vitabu vinavyohusiana na ushoga au ubaguzi wa rangi vimeondolewa kwenye maktaba za shule. “Tutapoteza umoja mdogo ambao serikali ya shirikisho ilitoa katika kiwango cha majimbo 50. “Pamoja na hatari ya kuona tofauti za ufadhili kati ya shule za umma zinaongezeka zaidi.
Msalaba mrefu
Majaribio ya Republican kufuta Wizara ya Elimu, iliyoundwa mwaka wa 1979 chini ya utawala wa wa Mdemocrat Jimmy Carter, si kitu kipya. Lakini yameshika kasi katika miaka ya hivi majuzi chini ya msukumo wa “rights movement “, vuguvugu la haki za wazazi, katika kukabiliana na sera za kimaendeleo ambazo zilitetea, kwa mfano, programu za ujumuishi za wanafunzi kutoka jamii ya wapenzi wa jinsia moja (LGBT+). Pia ilipinga kufungwa kwa shule na vizuizi vya kiafya vilivyowekwa wakati wa janga la UVIKO-19, lililoonekana na wengine kama shambulio.
