Haya ni makubaliano ambayo hayakutarajiwa kabisa. Nchini Syria, maelewano yaliafikiwa Jumatatu, Machi 10, kati ya rais wa mpito wa Syria, Ahmed al-Sharaa, na kiongozi wa Kikosi cha Kidemokrasia cha Syria (SDF), Mazloum Abdi, kuunganisha taasisi zinazojitawala za Wakurdi kaskazini mashariki mwa nchi katika serikali kuu. Habari hiyo mara moja ilizua matukio ya shangwe katika miji kadhaa katika eneo hilo, kama vile Hassaké.
Imechapishwa:
Dakika 3
Matangazo ya kibiashara
Ofisi ya rais wa Syria, ambayo inalenga kuunganisha nchi iliyogawanyika na miaka 13 ya vita vya wenyewe kwa wenyewe, imetangaza siku ya Jumatatu Machi 10 makubaliano ya “kujumuisha” katika serikali kuu taasisi zote za kiraia na kijeshi chini ya utawala unaojitegemea wa Wakurdi wa kaskazini na mashariki mwa Syria. Imetiwa saini na Rais wa mpito wa Syria Ahmed al-Sharaa na kiongozi wa Kikosi cha Kidemokrasia cha Syria (SDF) kinachotawaliwa na Wakurdi, Mazloum Abdi, kwa ajili ya utekelezaji mwishoni mwa mwaka, inatoa “kuunganishwa kwa taasisi zote za kiraia na kijeshi kaskazini mashariki mwa Syria katika utawala wa serikali ya Syria, ikiwa ni pamoja na vituo vya mpakani, uwanja wa ndege na maeneo ya mafuta na gesi,” kulingana na taarifa ya ofisi ya rais wa Syria.
Makubaliano hayo pia yanabainisha kwamba “jumuiya ya Wakurdi ni sehemu muhimu ya taifa la Syria,” ambayo “inahakikisha haki yake ya uraia na haki zake zote za kikatiba,” huku yakikataa “wito wa mgawanyiko, matamshi ya chuki na majaribio ya kuzua mifarakano kati ya sehemu tofauti za jamii ya Syria.” Pia yanaeleza “uungaji mkono kwa taifa la Syria katika mapambano yake dhidi ya mabaki ya utawala wa Assad na vitisho vyote kwa usalama na umoja wake.”
“Tumedhamiria kujenga mustakabali bora zaidi unaohakikisha haki za Wasyria wote” na “tunazingatia makubaliano haya kama fursa ya kweli ya kujenga Syria mpya ambayo inajumuisha raia wake wote na kuhakikisha raia kuishi pamoja,” mkuu wa FDS Mazloum Abdi amesema kwenye mtandao wa kijamii wa X.
“Makubaliano yanamaanisha amani!”
Kusainiwa kwa makubaliano hayo kulipokelewa na maandamano ya shangwe katika miji kadhaa ya Syria, kama vile Hasakah, mji mkuu wa mkoa unaojitawala wa jina moja kaskazini mashariki mwa Syria, ambapo milio ya risasi ya kusherehekea kusainiwa kwa makubaliano hayo kutoka pembe zote za mji huo imesikika wakati habari hiyo ikitangazwa. “Makubaliano yanamaanisha amani!” “Utulivu utarejea na, Mungu akipenda, kila kitu kitakuwa sawa,” anasisimua Ali, mshiriki wa kundi la vijana waliokuwa wakisheherekea wakicheza dansi. “Tuna furaha kumalizika kwa vita hivi vya wenyewe kwa wenyewe na vya kidini: sasa ni Syria moja! “, anasema Salam, kijana mwingine aliyekutana na mwandishi wa RFI huko Hassaké, Marie-Charlotte Roupie.
Wakati makubaliano yaliyotiwa saini yanahakikisha uwakilishi wa kisiasa kwa wote, utambuzi wa haki za Wakurdi na ni pamoja na ujumuishaji wa vikosi vya kisiasa na kijeshi kutoka kaskazini mashariki mwa Syria hadi taasisi za kitaifa, cha muhimu zaidi hapa ni makubaliano ya kusitisha mapigano katika eneo lote la Syria. “Tuliogopa umwagikaji wa damu, mauaji au kuhamishwa. Syria imechoka: imekuwa kwenye vita kwa miaka 12 au 13. “Kila mtu amechoka, Waarabu sawa na Wakurdi,” anasema Salwa, ambaye ana umri wa miaka sitini.
Kwa kuungwa mkono na Marekani, utawala unaotawala wa Wakurdi unadhibiti maeneo makubwa kaskazini na mashariki mwa Syria, eneo lenye utajiri wa ngano, mafuta na gesi – rasilimali zote muhimu kwa mamlaka huko Damascus katika kipindi hiki cha ujenzi mpya. Mrengo wake wenye silaha, FDS, ulichukua jukumu muhimu katika mapambano dhidi ya kundi la wanajihadi la Islamic State, lililoshindwa katika ngome yake ya mwisho mnamo mwaka 2019.
Mwisho wa utawala wa uhuru wa Wakurdi kaskazini mashariki mwa Syria?
Wakiwa wametengwa na kukandamizwa chini ya utawala wa familia ya Assad, Wakurdi walinyimwa kwa miongo kadhaa haki ya kuzungumza lugha yao, kusherehekea sikukuu zao na, kwa wengi wao, utaifa wa Syria. Lakini wakati wa vita vya wenyewe kwa wenyewe vilivyotokea mwaka wa 2011, walianzisha utawala unaojitegemea kaskazini mashariki mwa nchi na taasisi zao za elimu, kijamii na kijeshi.
Je, tunapaswa kuhitimisha kwamba kwa kusainiwa kwa mkataba huu, itakuwa msho wa kujitawala kwa eneo hili? Si lazima, anabaini Cédric Labrousse, mwanafunzi anayesomea udaktari katika EHESS aliyewasiliana na RFI: “Ikiwa tutashikamana na makubaliano, inapendekeza kuunganishwa kwa utawala wa Kikurdi ndani ya utawala wa jumla wa serikali mpya ya Syria. Kwa hivyo Wakurdi labda wamelazimika kupata matengenezo ya sehemu kubwa ya tawala ambazo wameanzisha tangu 2013 katika eneo hilo.
