Waziri wa Mambo ya Nje wa Iran Abbas Araghchi atakwenda Moscow wiki hii kujadili mazungumzo yanayoendelea kati ya Iran na Marekani, kabla ya duru mpya ya mazungumzo na Washington siku ya Jumamosi. Siku ya Jumatatu, Aprili 14, mjumbe wa Marekani katika Mashariki ya Kati, Steve Witkoff, alizungumza kwenye Fox News.
Imechapishwa:
Dakika 3
Matangazo ya kibiashara
Iran na Marekani ambazo hazina uhusiano wa kidiplomasia tangu mwaka 1980, zilifanya mazungumzo siku ya Jumamosi ya juma lililopita, yaliyosimamiwa na Usultani wa Oman, kuhusu suala tata la mpango wa nyuklia wa Iran. Nchi za Magharibi zikiongozwa na Marekani kwa muda mrefu zimekuwa zikishuku kuwa Iran inataka kupata silaha za nyuklia. Tehran inakataa madai haya na inatetea haki ya nishati ya nyuklia kwa madhumuni ya kiraia, haswa kwa nishati.
Iran na Marekani zilikubaliana kuendelea na mazungumzo tarehe 19 Aprili, chini ya upatanishi wa Oman. Mazungumzo haya yatafanyika tena mjini Muscat, mji mkuu wa Oman, Wizara ya Mambo ya Nje ya Iran ilitangaza Jumatatu jioni, kwa mujibu wa shirika la habari la serikali ya Iran IRNA. Hata hivyo, wakuu wa diplomasia ya Uholanzi na Italia, Caspar Veldkamp na Antonio Tajani, walibainisha hapo awali kwamba kikao hiki cha pili kingefanyika Roma.
Kabla ya duru hii mpya ya mazungumzo, Abbas Araghchi atasafiri kwenda Moscow “mwishoni mwa juma,” msemaji wa wizara ya mambo ya nje ya Iran Esmail Baghai alisema siku ya Jumatatu, akiongeza kuwa ziara hii itakuwa “fursa ya kujadili maendeleo ya hivi karibuni kuhusiana na mazungumzo.” “Waziri wa Mambo ya Nje wa Iran atakutana na mwenzake wa Urusi, Sergei Lavrov, Moscow ilithibitisha, bila kutaja tarehe ya majadiliano haya.
“Mkataba mbaya zaidi kuwahi kujadiliwa”
Urusi ni mwanachama wa mkataba wa kimataifa wa nyuklia na Iran ambao ulitiwa saini mwaka 2015, lakini ambao umekoma tangu Marekani ilipojiondoa mwaka 2018. Ufaransa, Uingereza, Uchina na Ujerumani pia ni sehemu ya mapatano hayo.
Nakala hiyo ilitoa nafasi ya kuondolewa kwa baadhi ya vikwazo vya kimataifa vinavyolenga Iran badala ya usimamizi wa mpango wake wa nyuklia na shirika la Kimataifa la Nishati la Atomiki (IAEA). Kulingana na IAEA, Iran ilikuwa inaheshimu ahadi zake.
Mnamo mwaka wa 2018, Donald Trump aliondoa kwa sauti kubwa nchi yake kutoka kwa makubaliano na kuweka tena vikwazo. Tangu arejee Ikulu ya White House, ameitaka Iran kujadiliana kuhusu nakala mpya na kutishia kuishambulia nchi hiyo ikiwa diplomasia itafeli. “Nitarekebisha tatizo hili,” Donald Trump alihakikishia Jumatatu, alipoulizwa na waandishi wa habari kuhusu mazungumzo yajayo na Iran. “Ni rahisi sana,” aliongeza kutoka Ikulu ya White House. Mnamo mwaka 2018, alikosoa “mpango mbaya zaidi kuwahi kujadiliwa” na Iran na mtangulizi wake Barack Obama.
Katika kulipiza kisasi kwa kujiondoa kwa Marekani, Iran imejitenga taratibu na makubaliano hayo. Kwa hivyo, nchi hii imeongeza idadi na utendaji wa mitambo yake ya centrifuge, mashine zinazotumiwa kurutubisha uranium, ili kuzalisha zaidi, bora na kwa kasi katika vituo vyake vya Natanz na Fordo (katikati).
Makubaliano mapya yatategemea haswa jinsi Iran inavyodhibiti viwango vya kurutubisha uranium.
Uamuzi wa Donald Trump wa kujiondoa katika makubaliano hayo kwa kiasi fulani ulichochewa na kutochukuliwa hatua dhidi ya mpango wa makombora wa balistiki wa Tehran, ambao ulionekana kuwa tishio kwa mshirika wake wa Israel. “Mada pekee ya majadiliano itakuwa masuala ya nyuklia na kuondolewa kwa vikwazo,” Esmail Baghai alihakikishia televisheni ya taifa siku ya Jumapili. Ushawishi wa kikanda wa Iran na uwezo wa makombora ni miongoni mwa “mistari nyekundu” ya Iran limeonya shirika la habari la Irani IRNA.
